PRAKTYKA KLINICZNA
Zasady przygotowywania list słownych dla języka
polskiego w audiologii – wybrane zagadnienia
lingwistyczne i akustyczne
1
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Światowe Centrum Słuchu, Klinika Rehabilitacji, Warszawa/Kajetany
2
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego, Lublin
3
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Światowe Centrum Słuchu, Klinika Audiologii i Foniatrii,
Warszawa/Kajetany
Data publikacji: 28-10-2020
Autor do korespondencji
Anna Skoczylas
Światowe Centrum Słuchu, ul. Mokra 17, Kajetany, 05-830 Nadarzyn, e-mail: a.skoczylas@ifps.org.pl
Światowe Centrum Słuchu, ul. Mokra 17, Kajetany, 05-830 Nadarzyn, e-mail: a.skoczylas@ifps.org.pl
Now Audiofonol 2016;5(3):55-63
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Audiometria mowy, zwana też audiometrią słowną, jest narzędziem szeroko stosowanym w audiologii. Opracowanie odpowiedniego testu w taki sposób, by był on przydatny w praktyce klinicznej, jest złożonym, długotrwałym procesem wymagającym znacznego nakładu pracy i kooperacji specjalistów z różnych dziedzin. Autorzy niniejszej publikacji koncentrują się na
aspektach lingwistycznych związanych z doborem materiału werbalnego, który mógłby zostać użyty w audiometrii słownej.
FINANSOWANIE
Publikacja powstała w związku z realizacją projektu pn. „Zintegrowanysystem narzędzi do diagnostyki i telerehabilitacji schorzeń narządów zmysłów (słuchu, wzroku, mowy, równowagi, smaku, powonienia)” INNOSENSE, współfinansowanego przez Narodowe
Centrum Badań i Rozwoju w ramach Programu STRATEGMED.
REFERENCJE (45)
1.
Nissen SL, Harris RW, Jennings L-J, Eggett DL, Buck H. Psychometrically equivalent mandarin bisyllabic speech discrimination materials spoken by male and female talkers: Materiales de discriminación del lenguaje con bisilábicos en Madarín psicométricamente equivalentes utilizados por hablantes del sexo masculino y femenino. Int J Audiol, 2005; 44(7): 379–90.
2.
Podstawy audiometrii mowy. W: Zarys audiologii klinicznej. Poznań: Wydawnictwa Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego; 2000, s. 232–35.
3.
Pruszewicz A, Wiskirska-Woźnica B. Przydatność audiometrii mowy w diagnostyce zaburzeń słuchu. W: Obrębowski A, red. Wybrane zagadnienia z audiometrii mowy. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwerystetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu; 2011, s. 110–16.
5.
Wang S, Mannell R, Newall P, Zhang H, Han D. Development and evaluation of Mandarin disyllabic materials for speech audiometry in China. Int J Audiol, 2007; 46(12): 719–31.
6.
Skrodzka E. Audiometria mowy. W: Hojan E, red. Protetyka Słuchu Akustyka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM; 2014, s. 275–308.
7.
Han D, Wang S, Zhang H, Chen J, Jiang W, Mannell R i wsp. Development of Mandarin monosyllabic speech test materials in China. Int J Audiol, 2009; 48(5): 300–11.
9.
Demenko G, Pruszewicz A. Testy lingwistyczne. W: Pruszewicz A, red. Zarys audiologii klinicznej. Poznań: Wydawnictwa Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu; 2000, s. 245–54.
10.
Piłka E. Testy słowne dostępne i wykorzystywane w Polsce w audiometrii mowy – rys historyczny. Now Audiofonol, 2015; 4(4): 67–74.
11.
Pruszewicz A, Surmanowicz-Demenko G, Jastrzębska M. Polskie testy do badania audiometrią mowy. W: Obrębowski A, red. Wybrane zagadnienia z audiometrii mowy. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwerystetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego; 2011.
14.
Rocławski B. System fonostatystyczny współczesnego języka polskiego. Gdańsk: Ossolineum, 1981.
15.
Rocławski B. Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki i fonostatystyki współczesnego języka polskiego. Gdańsk: Uniwersytet Gdański, 1976.
18.
Wierzchowska B. Struktura akustyczna dźwięków języka polskiego. Logopedia, 1976; 7: 88–104.
19.
Śledziński D. Fonemy, difony, trifony i sylaby – charakterystyka jednostek na podstawie korpusu tekstowego. Kwartalnik Językoznawczy, 2010; 3–4(3–4): 84–112.
20.
Śledziński D. Fonetyczno-akustyczna analiza struktury sylaby w języku polskim na potrzeby technologii mowy. Unpubl PhD Thesis Adam Mickiewicz Univ Pozn Pol, 2007.
21.
Trochymiuk A. Wymowa dzieci niesłyszących. Analiza akustyczna i audytywna. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 2008.
22.
Lorenc A. Zaburzenia dźwięczności Analiza akustyczna i audytywna. Logopedia, 2012; 41: 71–107.
23.
Waryszak MU, Kurkowski ZM. Ocena akustyczna artykulacji głosek. Now Audiofonol, 2015; 4(4): 28–35.
24.
Da Costa EA. Brazilian Portugese speech material and its application in occupational audiology. Audiology, 2001; (40): 123–32.
25.
Määttä TK, Sorri MJ, Huttunen KH, Välimaa TT, Muhli AA. On the construction of a Finnish audiometric sentence test. Scand Audiol, 2001; 30(1): 171–73.
26.
Śledziński D. Analiza struktury grup spółgłoskowych w nagłosie oraz w wygłosie wyrazów w języku polskim. Kwart Językoznawczy, 2010; (3–4): 61–83.
27.
Dziubalska-Kołaczyk K, Jankowski M, Wierzchoń P. Classification of the lexicon of modern Polish according to the structure of consonant clusters. 2011.
28.
Łobacz P, Jassem W. Fonetyka akustyczna w audiologii. W: Pruszewicz A, red. Zarys audiologii klinicznej. Poznań: Wydawnictwa Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego; 2000, s. 88–106.
29.
Ziółko B, Gałka J, Ziółko M. Polish phoneme statistics obtained on large set of written texts. Comput Sci, 2009; 10: 97–106.
30.
Steffen M. Częstość występowania głosek polskich. Biul Pol Tow Językoznawczego, 1957; 16: 145–64.
31.
Martin FN, Champlin CA, Perez DD. The question of phonetic balance in word recognition testing. J Am Acad Audiol, 2000; 11(9): 509–13.
32.
Markowski A. Kultura języka polskiego: Teoria. Zagadnienia leksykalne. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005.
33.
Taniewski J, Kugler R, Wysocki Z. Audiometria słowna mową polską. Otolaryngol Pol, 1961; 15: 131.
36.
Zgółlkowa H, Bułczyńska K. Słownictwo dzieci w wieku przedszkolnym: listy frekwencyjne. Poznań: Wydawn. Nauk. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1987.
37.
Porayski-Pomsta J. Umiejętności komunikacyjne dzieci w wieku przedszkolnym: studium psycholingwistyczne. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1994.
38.
Piłat J. Słownik umysłowy dzieci siedmioletnich za środowiska miejskiego i wiejskiego na przykładzie pola tematycznego „zwyczaje i obyczaje”. Porad Językowy, 2006; (08): 27–42.
39.
Smoczyńska M, Krajewski G, Łuniewska M, Haman E, Bulkowski K, Kochańska M. Inwentarze rozwoju mowy i komunikacji (IRMIK). „Słowa i gesty”, „Słowa i zdania”. Podręcznik. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, 2015.
40.
Krajna E. Rozwojowa norma fonetyczna – oczekiwania i fakty. Logopeda, 2005; 1(1): 33–46.
41.
Milewski S. Grupy spółgłoskowe w języku mówionym dzieci przedszkolnych. Logopeda, 2005; 1(1): 5–32.
43.
Gierek T, Gwóźdź-Jezierska M, Ślaska-Kaspera A. Ocena skuteczności testu przesiewowego „Słyszę” na podstawie wyników badań skryningowych słuchu u dzieci na Śląsku w 2002 roku. Otolaryngol Pol, 2007; 61(5): 707–12.
44.
Mackie KC, Dermody PJ. Word Intelligibility Tests in Audiology for the Assessment of Communication Adequacy. Australian Government Publishing Service, 1982.
45.
Świdziński P, Wiskirska-Woźnica B, Pruszewicz A. Metodologia jakościowych i ilościowych badań słuchu mową. W: Obrębowski A, red. Wybrane zagadnienia z audiometrii mowy; 2011, s. 56–68.
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
