PRAKTYKA KLINICZNA
Testy słowne dostępne i wykorzystywane w Polsce
w audiometrii mowy – rys historyczny
1
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Światowe Centrum Słuchu, Zakład Audiologii Eksperymentalnej,
Warszawa/Kajetany
Data publikacji: 30-10-2020
Autor do korespondencji
Edyta Piłka
Światowe Centrum Słuchu, Zakład Audiologii Eksperymentalnej, ul. Mokra 17, Kajetany, 05-830 Nadarzyn, e-mail: e.pilka@ifps.org.pl
Światowe Centrum Słuchu, Zakład Audiologii Eksperymentalnej, ul. Mokra 17, Kajetany, 05-830 Nadarzyn, e-mail: e.pilka@ifps.org.pl
Now Audiofonol 2015;4(4):67-74
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W określonym czasie i określonej wspólnocie ludzkiej mowa pełni funkcję komunikacyjną. Metody badawcze oparte na sygnale mowy mają szczególne znaczenie w procedurze dopasowania urządzeń wspomagających słyszenie oraz prowadzeniu treningu słuchowego. W audiometrii słownej wykorzystywane są specjalnie skonstruowane testy. Ich wybór uwarunkowany jest tym,
czy istnieje potrzeba określenia ubytku słuchu w sposób ilościowy, czy też celem diagnozy jest typ i miejsce uszkodzenia słuchu. W języku polskim do celów diagnostycznych najczęściej wykorzystywane są testy liczbowe i listy słów jednosylabowych.
FINANSOWANIE
Publikacja powstała w związku z realizacją projektu pn. „Zintegrowany system narzędzi do diagnostyki i telerehabilitacji schorzeń
narządów zmysłów (słuchu, wzroku, mowy, równowagi, smaku,
powonienia)” INNOSENSE, współfinansowanego przez Narodowe
Centrum Badań i Rozwoju w ramach Programu STRATEGMED.
REFERENCJE (49)
1.
Dukiewicz L, Sawicka I. Fonetyka i fonologia. Gramatyka współczesnego języka polskiego t. 3. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN; 1995.
2.
Obrębowski A. (red). Wybrane zagadnienia z audiometrii mowy. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego; 2011.
3.
Demenko G, Pruszewicz A, Wojnowski W. Audiometria mowy. Za: Pruszewicz A, Obrębowski A, red. Audiologia kliniczna – zarys. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego; 2010, s. 226–61.
4.
Surmanowicz-Demenko G. Podstawy lingwistyczne i fonetyczne testów słownych. W: Obrębowski A, red. Wybrane zagadnienia z audiometrii mowy. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego; 2011, s. 69–84.
6.
Sekula A, Świdziński P. Audiometria mowy w protezowaniu i rehabilitacji słuchu. W: Obrębowski A, red. Wybrane zagadnienia z audiometrii mowy. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego; 2011, s. 117–32.
7.
Pruszewicz A, Wiskirska-Woźnica B. Przydatność audiometrii mowy w diagnostyce zaburzeń słuchu. W: Obrębowski A, red. Wybrane zagadnienia z audiometrii mowy. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego; 2011, s. 110–16.
8.
Chermak G, Musiek F. Central Auditory Processing Disorders. New Perspectives. Singular Publishing Group, San Diego; 1997.
9.
Fletcher H, Galt RH. The perception of speech and its relation totelephony. J Acoust Soc Am, 1950; 22: 89.
10.
Wojnowski W. Rozwój audiometrii mowy. W: Obrębowski A, red. Wybrane zagadnienia z audiometrii mowy. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego, 2011; s. 52–55.
11.
Zakrzewski A, Suwalski W, Antkowski F, Suwalski T. Próba ustalenia list „fonetycznie zrównoważonych” dla badania słuchu przy pomocy prób artykulacyjnych. Otolaryng Pol, 1953; 7(2): 93.
12.
Steffen M. Częstość występowania głosek polskich. Biul Pol Tow Językoznaw, 1957; 16: 145.
14.
Jassem W. Podstawy fonetyki akustycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe; 1973.
15.
Jassem W. Acoustic – phonetic variability of polish vowels. Archieves of Acoustics, 1992; 17(2): 217–33.
16.
Jassem W. Polskie listy wyrazowe ze zrównoważeniem fonetycznym i częstościowym. Technologia Mowy i Języka. Poznań: Polskie Towarzystwo Fonetyczne; 1971.
17.
Piela R, Dukiewicz L. Szczegółowe badania wyrazistości i rozróżnialności głosek polskich w różnych warunkach przenoszenia. Biul Wojsk Akad Tech, 1962; 11(4): 416.
18.
Taniewski J, Kugler R, Wysocki Z. Audiometria słowna mową polską. Otolaryng Pol, 1961; 15: 131.
19.
Steffen M. Polskie testy do badań nad wyrazistością i zrozumiałością mowy. Przegl Telekom, 1962; 3: 82.
22.
Iwankiewicz S. Zastosowanie prób artykulacyjnych w orzecznictwie (propozycja ujednolicenia metodyki). Otolaryng Pol, 1961; 15: 307.
23.
Szmeja Z, Pruszewicz A, Dukiewicz K. Metoda masowego wstępnego badania słuchu u dzieci szkolnych audiometrią słowną. Otolaryng Pol, 1963; 17(4): 367.
25.
Borkowska-Gaertig D, Potyrała B. Testy słowne do powszechnego stosowania w badaniach słuchu u dzieci szkolnych. Pediatria Polska, 1968; 43.
26.
Borkowska-Gaertig D, Urbańska I. Testy słuchowe dla dzieci przedszkolnych do użytku pediatrów. Pediatria Polaka, 1969; 44: 11.
27.
Furman A. Audiometria dziecięca. W: Hojan E. (red) Protetyka słuchu. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM; 2014.
28.
Zakrzewski A, Pruszewicz A, Kubzdela H. Nowe listy artykulacyjne zrównoważone fonematycznie i strukturalnie. Otolaryng Pol, 1971; 25(3): 297.
29.
Pruszewicz A, Demenko G, Richter L, Wika T. Nowe listy artykulacyjne do badań audiometrycznych (cz. I). Otolaryng Pol, 1994; 48 (1): 50–62.
30.
Łobacz P. Psychometric classification of phones – Some methodological consideratons. Lingua Posnaniensis, 1991; 22–23.
31.
Łobacz P. Polska fonologia dziecięca; studia fonetyczno-akustyczne. Warszawa: Energia; 1996.
32.
Łobacz P. O percepcji klasyfikacji raz jeszcze. Eufonia i Logos. Poznań: Wydawnictwa Uniwersytetu Adama Mickiewicza; 1995.
33.
Danhauer JL, Lewarre RM. Dissimilarity rations of English conconants by normally-hearig and hearing-impaired individuals. J Speech Hear Res, 1979; 22(2): 236.
34.
Demenko G, Rychter L, Pruszewicz A. Testy do badania słuchowej percepcji mowy (TBSPM) dla dzieci z implantem ślimakowym. Otolaryngol Pol, 1996; 50: 628.
35.
Harris RW, Nielson WS, McPherson DL, Skarżyński H. Psychometryczne zrównoważone dwusylabowe polskie listy słowne. Audiofonol. 2004; 26: 1–13.
36.
Ozimek E, Warzybok A, Sęk A, Wicher A. Polish sentence tests for measuring intelligibility of speech in interfering noise. Int J Audiol, 2009; 48(7): 433–43.
37.
Ozimek E, Warzybok A, Kutzner D. Polish sentence matrix tests for speech intelligibility measurement in noise. Int J Audiol, 2010; 49(6): 444–54.
38.
Polskie testy do badań zrozumiałości mowy – broszura. Poznań: Instytut Akustyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza; 2011.
39.
Ozimek E, Kutzner D, Sęk A, Wicher W. Nowe testy do pomiarów zrozumiałości mowy w szumie dla języka polskiego: test zdaniowy oraz test trypletów cyfrowych, Biuletyn PSPS, 2008; 29: 16.
40.
Demenko G, Pruszewicz A. Dokumentacja techniczna. Polski test liczbowy i słowny do badania słuchu oraz testy do treningu słuchowego. Future Voice System. Poznań; 2011.
41.
Śliwińska-Kowalska M, Kotyło P, Soli SD. Opracowanie list zdaniowych testu rozumienia zdań w szumie dla języka polskiego. Otorynolaryngol, 2013, 12(4): 176–82.
42.
Soli SD. Some thoughts on communication handicap and hearing impairment. Int J Audiology, 2008; 47(6): 285–86.
43.
Bocca E, Calearo C. Central hearing processes. W: Jerger J, red. Modern developments in audiology. New York: Academic Press, 1963; 337–70.
44.
Mendel LL, Danhauer J. Speech perception assessment. San Diego: Singular Publishing Group; 1996.
45.
Wojnowski W, Obrębowski A, Pruszewicz A, Demenko G, Wiskirska-Woźnica B, Wika T, Komar D. Testy utrudnione w audiometrii mowy dla języka polskiego. Część I: Przygotowanie materiału testowego. Otolaryngol Pol, 2006; 60(3): 385–90.
46.
Wojnowski W, Obrębowski A, Pruszewicz A, Demenko G, Wiskirska-Woźnica B, Świdziński P, Maciejewska B. Przydatność testów utrudnionych w diagnostyce dysleksji u dzieci. Otorynolaryngol, 2008; 7(2): 97–100.
47.
Wojnowski W, Obrębowski A, Pruszewicz A, Demenko G, Wiskirska-Woźnica B, Wika T, Komar D. Testy utrudnione w audiometrii mowy dla języka polskiego. Część II: Badania osób z prawidłowym słuchem w różnych grupach wiekowych. Otolaryngol Pol, 2006; 60(4): 559–64.
48.
Demenko G, Obrębowski A, Pruszewicz A, Wojnowski W, Wika T, Wiskirska-Woźnica B. Polish dychotomic tests for audiometry. Arch Wcoust, 2003; 28(3): 251.
49.
Eckert U. Wychowanie słuchowe w przebiegu historycznym. Audiofonol, 2004; 25: 61–63.
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
