PRACA BADAWCZA
Radzenie sobie ze stresem i samoocena słyszących ojców
a głuchota dziecka
Więcej
Ukryj
1
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Światowe Centrum Słuchu, Kajetany
Data publikacji: 04-11-2020
Autor do korespondencji
Joanna Kobosko
Światowe Centrum Słuchu, ul. Mokra 17, Kajetany, 05-830 Nadarzyn,
e-mail: j.kobosko@ifps.org.pl
Now Audiofonol 2013;2(1):36-44
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel:
W pracy postawiono pytanie, czy style radzenia sobie ze stresem i samoocena, a także związki zachodzące między nimi
są u ojców modyfikowane przez głuchotę dziecka. Odwołano się do wiedzy klinicznej, z której wynika, że w głuchotę dziecka
i jej rozliczne konsekwencje zostaje uwikłane przeżycie przez rodziców traumy wskutek jej stwierdzenia. Uwzględniono też
płeć dziecka, wiek dziecka, a także czas upływający od momentu postawienia u dziecka diagnozy głuchoty.
Metoda:
Badaniami objęto 53 słyszących ojców dzieci głuchych w wieku od 4 do 192 miesięcy oraz 43 ojców dzieci o prawidłowym rozwoju w podobnym wieku. Do pomiaru stylów radzenia sobie ze stresem wykorzystano Kwestionariusz Radzenia sobie w Sytuacjach Stresujących (CISS), a do opisu samooceny Skalę Samooceny Rosenberga (SES) w polskiej adaptacji.
Wyniki:
Okazało się, że ojcowie dzieci głuchych nie różnią się istotnie od ojców dzieci słyszących o typowym rozwoju w zakresie stosowanych stylów radzenia sobie ze stresem w sytuacjach trudnych, ani w posiadanej samoocenie. Nie wykazano
związku między wymienionymi zmiennymi a czasem upływającym od momentu diagnozy u dziecka głuchoty oraz wiekiem
i płcią dziecka. Uzyskano jedynie rezultat mówiący o tym, że wysoka samoocena ojców dzieci głuchych nie jest predyktorem
zadaniowego stylu radzenia sobie ze stresem, jak ma to miejsce w przypadku ojców dzieci o typowym rozwoju. Ojcowie dzieci głuchych niezależnie od posiadanej samooceny deklarują zadaniowy styl radzenia sobie w sytuacji doświadczania stresu,
co może wiązać się z głuchotą dziecka. Z jednej strony bowiem mogą podejmować się wielu zadań związanych z rehabilitacją
dziecka (adaptacja), z drugiej zaś poszukują sposobu, jakim może być nadmiarowa aktywność ukierunkowana na realizację
zadań (psychiczna obrona), aby odciąć się od przeżyć związanych z byciem ojcem głuchego dziecka.
Wnioski:
Istnieje konieczność dalszych badań nad psychologicznym funkcjonowaniem ojców dzieci głuchych.
REFERENCJE (27)
1.
Anagnostou F., Graham J., Crocker S.: A preliminary study looking at parental emotions following cochlear implantation. Cochlear Implants Int, 2007; 8: 68–86.
2.
Asberg K.K., Vogel J.J., Bowers C.A.: Exploring correlates and predictors of stress in parents of children who are deaf. Implication of perceived social support and mode of communication. J Child Family Studies, 2008; 17: 486–99.
3.
Dąbrowska A., Pisula E.: Parenting stress and coping styles in mothers and fathers of pre-school children with autism and Down syndrome. J Intell Disabil Res, 2010; 54(3): 266–80.
4.
Dzwonkowska I., Lachowicz-Tabaczek K., Łaguna M.: Samoocena i jej pomiar. Polska adaptacja skali SES M. Rosenberga. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych, 2008.
5.
Endler N.S., Parker J.D.A.: Assessment of multidimensional coping: task, emotion and avoidance strategies. Psychological Assessment, 1994; 6: 50–60.
6.
Endler N.S., Parker J.D.A.: Multidimensional assessment of coping. A critical valuation. J Pers Soc Psychol, 1990; 58(5): 844–54.
7.
Hatchett G.T., Park H.L.: Relationships among optimism, coping styles, psychopathology, and counseling outcome. Pers Indiv Differ, 2004; 36: 1755–69.
8.
Ingber S., Most T.: Father’s involvement in preschool programs for children with and without hearing loss. Am Ann Deaf, 2012; 157(3): 276–88.
9.
Jackson C.W.: Family supports and resources for parents of children who are deaf or hard of hearing. Am Ann Deaf, 2011; 156(4): 343–62.
10.
Kobosko J. Parenting a deaf child – how hearing parents cope with the stress of having deaf children. JHS, 2011; 1(3): 39–44.
11.
Kurtzer-White, E., Luterman, D.: Families and children with hearing loss. Grief and coping. Ment Retard Dev Disabil Res Rev, 2003; 9: 232–35.
12.
Lis-Turlejska M.: Traumatyczny stres. Koncepcje i badania. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, 1998.
13.
Margalit M., Raviv A., Ankonina D.: Coping and coherence among parents with disabled children. J Clin Child Psychol, 1992; 2(3): 202–9.
14.
McWilliams L.A., Cox B.J., Enns M.W.: Use of the Coping Inventory for Stressful Situations in a clinically depressed sample. Factor structure, personality correlates, and prediction of distress. J Clin Psychol, 2003; 59: 423–37.
15.
Ogińska-Bulik N., Juczyński Z.: Osobowość, stres a zdrowie. Warszawa: Difin, 2010.
16.
Olsson M.B., Hwang C.P.: Depression in mothers and fathers of children with intellectual disability. J Intell Disabil Res, 2001; 45(6): 535–43.
17.
Parchomiuk M.: Rodzice dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym wobec sytuacji trudnych. Lublin: UMCS, 2007.
18.
Phares V., Lopez E., Fields S., Kamboukos D., Duhig, A.M.: Are fathers involved in pediatric psychology research and treatment? J Pediatr Psychol, 2005; 30(8): 631–43.
19.
Pisula E.: Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007.
20.
Sekułowicz M., Sipiorski P.: Style i strategie radzenia sobie rodziców dzieci z niepełnosprawnością. (W:) Ziółkowska T., Konopska L. (red.) W kręgu niepełnosprawności. Teoretyczne i praktyczne aspekty poszukiwań w pedagogice specjalnej. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Wydział Humanistyczny, 2009; 443–60.
21.
Stern D.N.: The motherhood constellation. A unified view of parent infant psychotherapy. New York: Basic Books, 1995.
22.
Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P.: CISS – Kwestionariusz Radzenia sobie w Sytuacjach Stresowych. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP, 2009.
23.
Terelak J.F.: Człowiek i stres. Koncepcje, źródła, reakcje, radzenie sobie, modyfikatory. Warszawa-Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta, 2008.
24.
Wiktorowicz R.: Uwarunkowania psychologicznej adaptacji ojca do problemów rozwojowych dziecka. Przegląd literatury. Nowiny Psychologiczne, 2006; 3: 5–19.
25.
Zaczyńska M.: Tożsamość ojcowska ojców dziecka głuchego. Niepublikowana praca magisterska. Warszawa: Wydział Psychologii, Uniwersytet Warszawski, 1999.
26.
Zalewska M.: Dziecko w autoportrecie z zamalowaną twarzą. Psychiczne mechanizmy zaburzeń rozwoju tożsamości dziecka głuchego i dziecka z opóźnionym rozwojem mowy. Warszawa: J. Santorski i CO Wydawnictwo, 1998.
27.
Zalewska M.: Psychologiczne aspekty stwierdzenia głuchoty u dziecka. (W:) Rola J. (red.). Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci. Warszawa: Wydawnictwo WSPS, 1998; 177–86.