Wstęp:
Dźwięk, jako zdarzenie rozpatrywane holistycznie, jest istotny dla odbioru krajobrazu środowiskowego. Głęboki ubytek słuchu, ograniczając możliwość percepcji dźwięków otoczenia w pełnym zakresie częstotliwości, wpływa na jakość życia osób z wadą słuchu, ogranicza ich możliwość całkowitego włączenia się w środowisko i pełnienie ról społecznych. System implantu ślimakowego (CI) jako medyczny środek rehabilitacyjny kompensujący ubytek słuchu poprawia postrzeganie dźwięków i prowadzi do zmniejszenia skutków niepełnosprawności.

Cel:
Analiza subiektywnej oceny postrzegania dźwięków otoczenia dokonanej przez użytkowników CI.

Materiał i metody:
Badania kwestionariuszowe przeprowadzono wśród 88 dorosłych pacjentów przed aktywacją CI i po miesiącu korzystania z niego oraz w grupie 43 osób dorosłych ze słuchem prawidłowym. Posłużono się kwestionariuszem „Karta dźwięków”, opracowanym w Zakładzie Implantów i Percepcji Słuchowej dla pacjentów z CI.

Wyniki:
Przed aktywacją CI pacjenci z prezentowanych w kwestionariuszu dźwięków otoczenia nie odbierali średnio 31,7% tych dźwięków. Miesiąc po aktywacji CI wartość ta zmniejszyła się do 15,9%. Przed aktywacją CI 29,8% pacjentów słyszało mniej niż 43% dźwięków, zaś 24,1% pacjentów słyszało co najmniej 86% dźwięków. Miesiąc po aktywacji ponad 90% pacjentów słyszało co najmniej 43% dźwięków. Natomiast 35,6% wszystkich badanych słyszało co najmniej 86% dźwięków. Przed aktywacją CI dźwięki, które najrzadziej były odbierane przez pacjentów jako nieprzyjemne, to: cięcie papieru, odgłos kierunkowskazu oraz szum gotującej się wody. Natomiast za najbardziej nieprzyjemne uznali oni: hałas uliczny, szelest reklamówki i odgłos sztućców. Po aktywacji CI do najmniej nieprzyjemnych dźwięków pacjenci zaliczyli: odgłos kierunkowskazu, śpiew ptaków oraz tykanie zegara. Z kolei wśród najbardziej nieprzyjemnych dźwięków odbieranych w miesiąc po aktywacji CI wymieniane były: pisk opon, karetka pogotowia i odgłos sztućców.

Wnioski:
Przed aktywacją CI większość pacjentów zgłaszała postrzeganie blisko połowy wymienionych w kwestionariuszu dźwięków otoczenia. Po upływie zaledwie miesiąca od aktywacji CI postrzeganie to uległo istotnej statystycznie poprawie. Po porównaniu okresu przed wszczepieniem CI z okresem po aktywacji urządzenia stwierdzono, że efekt estetyczny tych dźwięków nie pogorszył się. Ocena estetyki w odniesieniu do kategorii przyjemny/nieprzyjemny była podobna u osób implantowanych i osób ze słuchem prawidłowym.