Wstęp:
Zwiększająca się wiedza na temat wpływu stymulacji na kształtowanie się nowych połączeń neuronalnych w mózgu dziecka oraz wpływu wczesnej deprywacji sensorycznej na powstanie zmian w funkcjonowaniu drogi słuchowej w przypadku wystąpienia wrodzonej lub wczesnej głuchoty wpłynęła na stopniowe obniżanie wieku kwalifikacji do wszczepienia implantu ślimakowego. Wczesna stymulacja słuchowa uzyskana przez zastosowanie implantu ślimakowego ogranicza reorganizację poddanego deprywacji, niedojrzałego obszaru słuchowego w mózgu, pobudzając rozwój słuchowy. Przeprowadzenie zabiegu wszczepienia implantu ślimakowego w okresie największej plastyczności mózgu pozwala więc, w wyniku osiągnięcia rozwoju słuchowego zbliżonego do prawidłowego, na rozwój mowy i języka w okresach zbliżonych do etapów rozwoju dziecka słyszącego. Wyniki badań łączących wczesny wiek wszczepienia implantu ślimakowego z pozytywnymi wynikami rehabilitacji w zakresie rozwoju mowy i języka pozwalają oczekiwać także lepszych rezultatów w poziomie osiągnięć szkolnych dzieci wcześnie zaopatrzonych w implanty, gdyż język pozwala uczniowi przyswajać wiedzę. Celem pracy było zbadanie różnic w poziomie osiągnięć szkolnych dzieci z niedosłuchem prelingwalnym, z głuchotą, głębokim stopniem ubytku słuchu oraz z częściową głuchotą na zakończenie edukacji w szkole podstawowej w zależności od wieku w momencie operacji wszczepienia implantu ślimakowego.

Materiał i metody:
Grupa badawcza składała się z 160 dzieci z niedosłuchem prelingwalnym, którym w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu wszczepiono implant ślimakowy. Z badanej grupy wyłączono dzieci z niepełnosprawnością sprzężoną rozumianą zgodnie z ustawą o systemie oświaty. Miarą przyjętą w badaniu do oceny osiągnięć szkolnych był wynik sprawdzianu na zakończenie szkoły podstawowej. W badaniach wykorzystano wyniki ankiety własnej konstrukcji, wysyłanej drogą pocztową, oraz dane medyczne pacjenta. Ankieta obejmowała część merytoryczną oraz metryczkę. Część merytoryczna zawierała pytania o wynik sumaryczny sprawdzianu na zakończenie nauki w szkole podstawowej oraz w kategoriach: czytanie, pisanie, rozumowanie, korzystanie z informacji, wykorzystywanie wiedzy w praktyce. Rodzice wypełniali tę część ankiety na podstawie wyniku przekazanego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną.

Wyniki:
Dla potrzeb niniejszej pracy dokonano podziału badanego materiału na 4 grupy ze względu na wiek dziecka w momencie operacji – grupa 1) 1,5–2,4 roku, 2) 2,5–4,4 roku, 3) 4,5–6,9 roku i 4) 7–13,4 roku. Przeprowadzone analizy wykazały statystycznie istotne różnice w wyniku ogólnym sprawdzianu oraz wyniku w kategorii czytanie w zależności od wieku w momencie przeprowadzenia operacji wszczepienia implantu ślimakowego. Analiza post hoc wykazała, że dzieci, którym wszczepiono implant w wieku od 1,5 do 2,4 roku, uzyskały lepszy wynik ogólny oraz lepszy wynik w kategorii czytanie niż dzieci, które zostały poddane operacji w wieku od 4,5 do 6,7 roku. Nie zaobserwowano różnic pomiędzy pozostałymi grupami.

Wnioski:
Wiek dzieci z głuchotą prelingwalną lub głębokim niedosłuchem w momencie wszczepienia implantu ślimakowego jest czynnikiem różnicującym poziom osiągnięć szkolnych na zakończenie nauki w szkole podstawowej. Dzieci z częściową głuchotą, którym wszczepiono implant powyżej 7 roku życia, mogą osiągać dobre wyniki edukacyjne pomimo stosunkowo późnej implantacji. Wykazany pozytywny wpływ wszczepienia implantu do drugiego roku życia na wyniki szkolne uzasadnia konieczność wczesnej interwencji medycznej z wykorzystaniem implantu ślimakowego u dzieci z prelingwalnym głębokim niedosłuchem lub całkowitą głuchotą.