PRACA PRZEGLĄDOWA
Ocena akustyczna artykulacji głosek
1
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego, Lublin
Data publikacji: 30-10-2020
Autor do korespondencji
Małgorzata Urszula Waryszak
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego, ul. Sowińskiego 17, 20-040 Lublin, e-mail: M.U.Waryszak@gmail.com
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego, ul. Sowińskiego 17, 20-040 Lublin, e-mail: M.U.Waryszak@gmail.com
Now Audiofonol 2015;4(4):28-35
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest ukazanie możliwości oceny artykulacji głosek z zastosowaniem analizy akustycznej. W artykule przedstawiono przegląd literatury polskiej i zagranicznej, dotyczącej badań akustycznych artykulacji prowadzonych na potrzeby logopedii i językoznawstwa. Omówiono metody zastosowane przez cytowanych autorów oraz najważniejsze wnioski z ich badań.
FINANSOWANIE
Artykuł powstał w związku z realizacją projektu „Zintegrowany
system narzędzi do diagnostyki i telerehabilitacji schorzeń narządów zmysłów (słuchu, wzroku, mowy, równowagi, smaku, powonienia)”, współfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju w ramach Programu STRATEGMED.
REFERENCJE (26)
1.
Hogden J, Lofqvist A, Gracco V, Zlokarnik I, Rubin P, Saltzman E. Accurate recovery of articulator positions from acoustics: New conclusions based on human data. J Acoust Soc Am, 1996; 100(3): 1819–34.
4.
Gonet W. Próba określenia normy wymowy polskich samogłosek ustnych. W: Bartmiński J i wsp., red. Opuscula Logopaedica: in honorem Leonis Kaczmarek. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej; 1993, s. 232.
5.
Wierzchowska B. Struktura akustyczna dźwięków języka polskiego w świetle wyników współczesnych badań fonetycznych. Logopedia, 1967; 7: 88–104.
6.
Trochymiuk A, Święciński R. Symbole podstawowej transkrypcji Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego (IPA) i jej rozszerzenia (ExtIPA). Audiofonologia, 2004; 25.
7.
Xu S, Deterding D. An acoustic study of monophthongs in Brunei mandarin. Materiały konferencji The International Congress of Phonetic Sciences, Glasgow, 10–14.08.2015.
8.
Sapir S, Ramig LO, Spielman JL, Fox C. Formant Centralization Ratio: A proposal for a new acoustic measure of dysarthric speech. J Speech Lang Hear Res, 2010; 53: 114–25.
9.
Lansford KL, Liss JM. Vowel acoustics in dysarthria: mapping to perception. J Speech Lang Hear Res, 2014; 57: 68–80.
10.
Mirecka U, Gustaw K. Dyzartria w mózgowym porażeniu dziecięcym. Eksperymentalna Skala Dyzartrii jako technika diagnostyczna pomocna w określaniu specyfiki zaburzeń mowy w mpd. Logopedia, 2005; 34: 281.
11.
King K, Leung W, Jongman A, Wang Y, Sereno JA. Acoustic characteristics of clearly spoken English – tense and lax vowels. Materiały z konferencji The International Congress of Phonetic Sciences, Glasgow, 10–14.08.2015.
12.
Jin SH, Liu C. The vowel inherent spectral change of English vowels spoken by native and non-native speakers. J Acoust Soc Am, 2013; 133(5): 363–69.
13.
Chen MY. Acoustic correlates of English and French nasalized vowels. J Acoust Soc Am, 1997; 102(4): 2360–70.
14.
Vallino-Napoli LD, Montgomery AA. Examination of the standard deviation of mean nasalance scores in subjects with cleft palate: Implications for clinical use. Cleft Palate Craniofac J, 1997; 34(6): 512–19.
15.
Lorenc A, Święciński R, Król D. Assessment of sound laterality with the use of a multi-channel recorder. Materiały z konferencji The International Congress of Phonetic Sciences, Glasgow, 10–14.08.2015.
16.
Łobacz P. Wymowa patologiczna a norma fonetyczna w świetle analizy akustycznej. W: Grabias S, Domagała A, Muzyka E, red. Zaburzenia mowy. Mowa – Teoria – Praktyka. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej; 2001, s. 189–215.
17.
Trochymiuk A. Wymowa dzieci niesłyszących. Analiza akustyczna i audytywna. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej; 2008.
18.
Lorenc A. Zaburzenia dźwięczności. Analiza akustyczna i audytywna. Logopedia, 2012; 41: 71.
19.
Wierzchowska B. Fonetyka i fonologia języka polskiego. Wrocław: Ossolineum; 1980.
20.
Kant AR, Patadia R, Govale P, Rangasayee R, Kirtane M. Acoustic analysis of speech of cochlear implanters and its implications. Clinical and Experimental Otorhinolaryngology, 2012; 5: 14-18.
21.
Dukiewicz L, Sawicka I. Fonetyka i fonologia. W: Wróbel H, red. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN; 1995.
22.
Łobacz P, Dobrzańska K. Opis akustyczny głosek sybilantnych w wymowie dzieci przedszkolnych. Audiofonologia, 1999; 14: 5–26.
23.
Maniwaa K, Jongman A, Wade T. Acoustic characteristics of clearly spoken English fricatives. J Acoust Soc Am, 2009; 125(6): 3962–73.
24.
Kleśta J. Analiza akustyczna polskich spółgłosek trących bezdźwięcznych, realizowanych przez dzieci niesłyszące. Audiofonologia, 2004; 26: 105–18.
25.
Mackenzie S, De Decker P, Pierson R. An acoustic and articulatory study of [l] allophony in Newfoundland English. Materiały z konferencji The International Congress of Phonetic Sciences, Glasgow, 10–14.08.2015.
26.
Dhananjaya N, Yegnanarayana B, Bhaskararao P. Acoustic analysis of trill sounds. J Acoust Soc Am, 2012; 131(4): 3141–52.
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
