Wprowadzenie:
Do zjawiska trzeciego okienka dochodzi, gdy pomiędzy prawidłowymi okienkami ucha wewnętrznego ( UW) pojawia się patologiczne trzecie, przez które ucieka energia z UW, co skutkuje niedosłuchem. Niedosłuch w zespole trzeciego okienka (ZTO), mimo widocznego odstępu między krzywymi przewodnictwa powietrznego i kostnego audiogramu, nie spełnia kryteriów niedosłuchu przewodzeniowego. O braku przeszkód na drodze przewodzenia dźwięku świadczą: wysokie potencjały VEMP i absorbancja, oraz rejestracja odruchu z mięśnia strzemiączkowego lub otoemisji, a także prawidłowy kształt tympanogramu. Odstęp pomiędzy krzywymi audiogramu jest spowodowany tutaj większą różnicą impedancji pomiędzy okienkami ucha wewnętrznego, a nie przeszkodą w obszarze ucha środkowego lub zewnętrznego. W ZTO podwyższenie progu słuchu jest spowodowane utratą energii fali wędrującej, a nie jak w przypadku niedosłuchu czuciowo- nerwowego uszkodzeniem komórek receptora. Świadczą o tym rejestracje otoemisji i ECoG. Celem pracy jest wskazanie szczególnych cech niedosłuchu w ZTO, które odróżniają ten niedosłuch zarówno od niedosłuchu przewodzeniowego, jak i czuciowo-nerwowego.

Materiał i metody:
12 pacjentów poradni audiologiczno-foniatrycznej diagnozowanych w latach 2010–2023, u których potwierdzono zespół trzeciego okienka badaniami audiologicznymi, tj. próbą Rinnego (próbami stroikowymi), audiometrią tonalną, audiometrią impedancyjną, DPOAE, cVEMP, i/lub badaniami obrazowymi (NMR, TK).

Wyniki:
U wszystkich pacjentów z ZTO zarejestrowano: ujemną próbę Rinnego, wyraźny odstęp pomiędzy krzywymi przewodnictwa powietrznego i kostnego w audiometrii tonalnej dla niższych częstotliwości (przeważnie do 2,0 kHz), wyraźne cVEMP, wysoką absorbancję przy tympanogramach typu A lub C, a także u niektórych pacjentów – odruch z mięśnia strzemiączkowego lub DPOAE. U 5 pacjentów potwierdzono przetoki kanałów półkolistych górnych (SSCD). U 2 pacjentów rozpoznano X-linked stapes gusher syndrome. U pozostałych rozpoznanie ZTO postawiono wyłącznie na podstawie badań audiologicznych.

Wnioski:
1) U pacjentów z zespołem trzeciego okienka (ZTO) wyraźny odstęp pomiędzy krzywymi dla przewodnictwa powietrznego nie jest spowodowany – w przeciwieństwie do niedosłuchu przewodzeniowego – przeszkodą w konwekcji sygnału do ucha wewnętrznego zlokalizowaną w uchu środkowym lub zewnętrznym, lecz większą różnicą impedancji pomiędzy fizjologicznymi okienkami UW. 2) Różnicowanie ZTO z otosklerozą ma znaczenie praktyczne, ponieważ wykonanie stapedotomii w najlepszym przypadku nie przyniesie w tym schorzeniu poprawy słuchu. 3) Pacjenci niedosłyszący z ZTO zazwyczaj nie akceptują aparatów słuchowych na przewodnictwo kostne z powodu występującej nadwrażliwości na wibracje kości czaszki. 4) Z powodu istotnych różnic audiologicznych pomiędzy niedosłuchem w ZTO a niedosłuchem przewodzeniowym i niedosłuchem czuciowo-nerwowym proponuje się wyróżnienie trzeciego typu niedosłuchu związanego z ZTO.