PRAKTYKA KLINICZNA
Karty Oceny Rozwoju Psychoruchowego
(KORP) – opis narzędzia i prezentacja jego
wykorzystania na przykładzie trzech studiów
przypadku dzieci z zaburzeniami słuchu
1
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Światowe Centrum Słuchu, Zakład Audiologii
Eksperymentalnej, Warszawa/Kajetany
2
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Światowe Centrum Słuchu, Klinika Rehabilitacji,
Warszawa/Kajetany
A - Koncepcja i projekt badania; B - Gromadzenie i/lub zestawianie danych; C - Analiza i interpretacja danych; D - Napisanie artykułu; E - Krytyczne zrecenzowanie artykułu; F - Zatwierdzenie ostatecznej wersji artykułu;
Data publikacji: 21-10-2020
Autor do korespondencji
Małgorzata Ganc
Zakład Audiologii Eksperymentalnej, Światowe Centrum Słuchu, Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Kajetany, ul. Mokra 17, 05-830 Nadarzyn, m.ganc@ifps.org.pl
Zakład Audiologii Eksperymentalnej, Światowe Centrum Słuchu, Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, Kajetany, ul. Mokra 17, 05-830 Nadarzyn, m.ganc@ifps.org.pl
Now Audiofonol 2019;8(3):58-67
SŁOWA KLUCZOWE
rozwój psychoruchowyKarty Oceny Rozwoju PsychoruchowegoKORPgłuchota prelingwalnagłuchota jednostronnacentralne zaburzenia przetwarzania słuchowegoimplant ślimakowy
STRESZCZENIE
Wstęp:
Prawidłowo funkcjonujące zmysły, w tym słuch, umożliwiają prawidłowy rozwój psychoruchowy dziecka. U dzieci z różnego rodzaju uszkodzeniami słuchu obserwuje się często opóźniony bądź nieharmonijny rozwój psychoruchowy. Karty Oceny Rozwoju Psychoruchowego (KORP) umożliwiają badanie wielu sfer rozwoju, a tym samym szybkie wykrycie nieprawidłowości rozwojowych. Za pomocą KORP można badać zarówno sferę motoryczną, poznawczą, w tym językową, jak również społeczno-emocjonalną oraz funkcje behawioralne, jak i poziom wiedzy i umiejętności uczenia się.
Cel:
Celem pracy jest przedstawienie trzech różnych profili rozwoju psychoruchowego dzieci z zaburzeniami słuchu, otrzymanych za pomocą KORP: dziecka prelingwalnie głuchego, dziecka z jednostronną głuchotą oraz dziecka z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego.
Materiał i metoda:
W pracy przedstawiono wyniki trojga dzieci z zaburzeniami słuchu uzyskane w badaniu poziomu rozwoju psychoruchowego za pomocą KORP
Wyniki:
U dziewczynki M.L., lat 4, korzystającej z CI, badanie wykonane po 2 latach od aktywacji urządzenia wskazuje na niski poziom funkcjonowania dziecka w zakresie umiejętności językowych i uczenia się (próby związane ze słyszeniem). Dziewczynka R.P., lat 8, z centralnymi zaburzeniami słuchu, wykazuje niski poziom funkcjonowania w 6 z 7 badanych sfer. Chłopiec P.A., lat 4, z jednostronną głuchotą, badany po 2 latach korzystania z CI, wykazuje prawidłowe funkcjonowanie psychoruchowe we wszystkich badanych sferach w odniesieniu do swojego wieku biologicznego.
Wnioski:
KORP może być używany jako narzędzie umożliwiające przeprowadzenie wstępnej diagnozy rozwoju psychoruchowego dzieci z zaburzeniami słuchu i mowy. Uzyskane w tym badaniu wyniki mogą ułatwiać planowanie wielospecjalistycznej pomocy dzieciom z zaburzonym rozwojem psychoruchowym. Wyniki mogą wskazywać, które obszary funkcjonowania dziecka powinny zostać poddane głębszej diagnozie specjalistycznej, a po potwierdzeniu nieprawidłowości rozwojowych – jakie leczenie i rehabilitacja zaburzonych sfer rozwoju będą odpowiednie. KORP można wykorzystywać także w celu ewaluacji zastosowanych form wsparcia specjalistyczno-rehabilitacyjnego.
Prawidłowo funkcjonujące zmysły, w tym słuch, umożliwiają prawidłowy rozwój psychoruchowy dziecka. U dzieci z różnego rodzaju uszkodzeniami słuchu obserwuje się często opóźniony bądź nieharmonijny rozwój psychoruchowy. Karty Oceny Rozwoju Psychoruchowego (KORP) umożliwiają badanie wielu sfer rozwoju, a tym samym szybkie wykrycie nieprawidłowości rozwojowych. Za pomocą KORP można badać zarówno sferę motoryczną, poznawczą, w tym językową, jak również społeczno-emocjonalną oraz funkcje behawioralne, jak i poziom wiedzy i umiejętności uczenia się.
Cel:
Celem pracy jest przedstawienie trzech różnych profili rozwoju psychoruchowego dzieci z zaburzeniami słuchu, otrzymanych za pomocą KORP: dziecka prelingwalnie głuchego, dziecka z jednostronną głuchotą oraz dziecka z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego.
Materiał i metoda:
W pracy przedstawiono wyniki trojga dzieci z zaburzeniami słuchu uzyskane w badaniu poziomu rozwoju psychoruchowego za pomocą KORP
Wyniki:
U dziewczynki M.L., lat 4, korzystającej z CI, badanie wykonane po 2 latach od aktywacji urządzenia wskazuje na niski poziom funkcjonowania dziecka w zakresie umiejętności językowych i uczenia się (próby związane ze słyszeniem). Dziewczynka R.P., lat 8, z centralnymi zaburzeniami słuchu, wykazuje niski poziom funkcjonowania w 6 z 7 badanych sfer. Chłopiec P.A., lat 4, z jednostronną głuchotą, badany po 2 latach korzystania z CI, wykazuje prawidłowe funkcjonowanie psychoruchowe we wszystkich badanych sferach w odniesieniu do swojego wieku biologicznego.
Wnioski:
KORP może być używany jako narzędzie umożliwiające przeprowadzenie wstępnej diagnozy rozwoju psychoruchowego dzieci z zaburzeniami słuchu i mowy. Uzyskane w tym badaniu wyniki mogą ułatwiać planowanie wielospecjalistycznej pomocy dzieciom z zaburzonym rozwojem psychoruchowym. Wyniki mogą wskazywać, które obszary funkcjonowania dziecka powinny zostać poddane głębszej diagnozie specjalistycznej, a po potwierdzeniu nieprawidłowości rozwojowych – jakie leczenie i rehabilitacja zaburzonych sfer rozwoju będą odpowiednie. KORP można wykorzystywać także w celu ewaluacji zastosowanych form wsparcia specjalistyczno-rehabilitacyjnego.
REFERENCJE (47)
1.
Bogdanowicz M. Problematyka zaburzeń rozwoju psychoruchowego dziecka. W: Logopedia pytania i odpowiedzi. Gałkowski T, Jastrzębowska G (red.). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego; 2003, s. 225–29.
2.
Odowska-Szlachcic B, Mierzejewska B. Wzrok i słuch – zmysły wiodące w uczeniu się w aspekcie integracji sensorycznej. Gdańsk: Harmonia Universalis; 2013.
3.
Kurkowski Z. Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego. W: Surdologopedia. Teoria i praktyka. Furtak E (red.). Gdańsk: Harmonia Universalis; 2015, s. 54‒57.
4.
Pankowska A, Geremek-Samsonowicz A, Skarżyński H. Implanty ślimakowe w częściowej głuchocie. Zadania i formy rehabilitacji dzieci. W: Surdologopedia. Teoria i praktyka. Furtak E (red.). Gdańsk: Harmonia Universalis; 2015, s. 329‒42.
5.
Pankowska A, Barej A, Lutek A, Zgoda M, Zielińska E. Metoda Audytywno-Werbalna w rehabilitacji słuchu i mowy dzieci z wadą słuchu – historia, zasady i praktyka. Now Audiofonol, 2013; 2(4): 22–27.
6.
Rostkowska J, Pankowska A. Cele rehabilitacji słuchowej przeznaczonej dla dzieci i dorosłych korzystających z implantu ślimakowego. Now Audiofonol, 2016; 5(1): 58–63.
7.
Milner R, Ganc M, Czajka N, Trzaskowski B, Piotrowska A, Kurkowski Z, Kochanek K, Skarżyński H. Zastosowanie terapii neurofeedback w poprawie wyższych funkcji słuchowych u dzieci z ośrodkowymi zaburzeniami słuchu – wyniki wstępne. Now Audiofonol, 2012; 1(1): 67–78.
8.
Ganc M, Milner R, Jędrzejczak W, Skarżyński H. Terapia EEG Biofeedback 9-letniego ucznia szkoły podstawowej z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej i ośrodkowymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego – studium przypadku. Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne, 2017; 29: 167‒87.
9.
Ratyńska J. Zastosowanie metody Tomatisa. W: Metoda Tomatisa. Publikacja końcowa projektu „Uwaga! Sposób na sukces”. Gdańsk: Young Digital Planet; 2013, s. 55‒59.
10.
Czajka N, Grudzień D, Pluta A, Kurkowski Z, Ganc M, Cieśla K, Skarżyński H. Efekty terapii Stymulacji Percepcji Słuchowej (SPS-S) u dzieci z zaburzeniami koncentracji uwagi słuchowej oraz centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego. Now Audiofonol, 2012; 1(1): 79–86.
11.
Walencik-Topiłko A, Wysocka M. Logorytmika w terapii surdologopedycznej. W: Surdologopedia. Teoria i praktyka. Furtak E (red.). Gdańsk: Harmonia Universalis; 2015, s. 343‒353.
12.
Szuchnik J. Metoda psychomotoryczna Procus i Block w pracy z grupą dzieci implantowanych. Audiofonologia, 2005; 27: 91‒95.
13.
Kułakowska Z, Borkowska M, Zychowicz B. Terapia psychomotoryczna dzieci metodą Procus i Block. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2012.
14.
Chudoba U, Krawiec M. Z doświadczeń wspomagania terapii logopedycznej dzieci z wadą słuchu metodą W. Sherborne. W: Bliżej życia. Materiały dla rodziców dzieci i młodzieży z wadą słuchu. Kobosko J (red.). Warszawa: Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Człowiek–Człowiekowi”; 2001, s. 280–85.
15.
Kobosko J. Wspieranie rozwoju kompetencji społecznych u dzieci głuchych i słabo słyszących. W: Umiejętności społeczne dzieci. Kształtowanie rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w normie rozwojowej i dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Jegier A, Szurowska B (red.). Warszawa: Difin; 2017, s. 81‒103.
16.
Kobosko J. Pomoc psychologiczna słyszącym rodzicom a efektywność rehabilitacji dziecka głuchego. Otorynolaryngologia – przegląd kliniczny, 2011; 10(1): 8‒14.
17.
Rostkowska J, Kobosko J, Kłonica K. Problemy emocjonalno-społeczne i behawioralne u dzieci z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego (CAPD) w ocenie rodziców. Now Audiofonol, 2013; 2(1): 29–35.
18.
Rostkowska J, Wojewódzka B. Dzieci z zaburzeniem przetwarzania słuchowego (APD). W: Umiejętności społeczne dzieci. Kształtowanie rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci w normie rozwojowej i dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Jegier A, Szurowska B (red.). Warszawa: Difin, 2017, s. 104‒13.
19.
Stachyra J. Zdolności poznawcze i możliwości umysłowe uczniów z uszkodzonym słuchem. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 2001.
20.
Kobosko J. Problemy zdrowia psychicznego dzieci głuchych i słabosłyszących oraz dzieci słyszących z populacji ogólnej w ocenie rodziców. Now Audiofonol, 2012; 1(1): 56‒66.
21.
Kosowska M. Specyfika rozwoju psychospołecznego dziecka z wadą słuchu. W: Relacje dziecka z wadą słuchu w szkole. Jegier A, Kosowska M (red.). Warszawa: Difin; 2011, s. 53‒60.
22.
Mandal JC, Kumar S, Roy S. Comparison of auditory comprehension skill in children with cochlear implant and typically developing children. Int J Pediatr Otorhinolaryngol, 2016; 91: 113‒20.
23.
Umat C, Zamratol-Mai S, Mukari S, Nordin N, Annamalay T, Othman BF. Mainstream school readiness skill of a group of young cochlear implant users. Int J Pediatr Otorhinolaryngol, 2018; 107: 69‒74.
24.
Zgoda M, Lorens A, Obrycka A, Putkiewicz-Aleksandrowicz J, Skarżyński H. Osiągnięcia szkolne na zakończenie nauki w szkole podstawowej użytkowników implantów ślimakowych a wiek, w którym przeprowadzono operację. Now Audiofonol, 2017; 6(1): 43–51.
25.
Lieu J. Permanent Unilateral Hearing Loss (UHL) and childhood development. Curr Otorhinolaryngol Rep, 2018; 6: 74–81.
26.
Mertens G, De Bodt M, Van de Heyning P. Evaluation of long-term cochlear implant use in subjects with acquired unilateral profound hearing loss. Focus on binaural auditory outcomes. Ear Hear, 2017; 38(1): 117–25.
27.
Skoczylas A, Lewandowska M, Pluta A, Kurkowski Z, Skarżyński H. Ośrodkowe zaburzenia słuchu – wskazówki diagnostyczne i propozycje terapii. Now Audiofonol, 2012; 1(1): 11–18.
28.
Zaborniak-Sobczak M, Bieńkowska KI, Drozd M, Senderski A. Wsparcie edukacyjne uczniów z centralnymi zaburzeniami przetwarzania słuchowego. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 2018; 28: 115‒31.
29.
Kurkowski ZM. Audiogenne uwarunkowania zaburzeń komunikacji językowej. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 2013.
30.
Samsonowicz K, Skoczylas A, Fludra M, Geremek-Samsonowicz A. Trudności językowe i szkolne u 8-letniego chłopca z zaburzeniami przetwarzania słuchowego. Now Audiofonol, 2014; 3(4): 47‒54.
31.
Szkielkowska A, Senderski A, Ratyńska J, Markowska J, Kurkowski ZM, Mularzuk M. Zaburzenia procesów przetwarzania słuchowego u dzieci z dysleksją rozwojową. Audiofonologia, 2004; 26: 63‒65.
32.
Frydrychowicz A. Testy psychologiczne i pedagogiczne w poradnictwie. Warszawa: CMPPP; 1998.
33.
Krasowicz-Kupis G, Wiejak K, Gruszczyńska K. Katalog metod diagnozy rozwoju poznawczego dziecka na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Tom I – Narzędzia dostępne w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i szkołach. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych; 2014.
34.
Matczak A, Jaworowska A, Ciechanowicz A, Fecenec D, Stańczak J, Zalewska E. DSR. Dziecięca Skala Rozwojowa. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych; 2007.
35.
Jaworowska A, Matczak A, Szustrowa T. Międzynarodowa Wykonaniowa Skala Leitera. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych; 1996.
36.
Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; https://www.practest.com.pl/ [dostęp: 30.07.2019].
37.
Bogacz E, Bogacz-Rybczak A, Gruba J. KORP. Karty Oceny rozwoju Psychoruchowego – podręcznik. Gliwice: Komlogo; 2018.
38.
Solnica J. Nabywanie umiejętności prawidłowego rozumienia i użycia przyimków przez dzieci słyszące i ich implantowanych rówieśników – doniesienia z badań własnych. Now Audiofonol, 2012; 1(1): 50‒55.
39.
Krakowiak K, Panasiuk M. Umiejętności komunikacyjne dziecka z uszkodzonym słuchem. Komunikacja językowa i jej zaburzenia, t. 3. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 1992.
40.
Antczak-Kujawin J. Ocena rozwoju sprawności komunikacyjnych dziecka z prelingwalnym głębokim uszkodzeniem narządu słuchu – studium przypadku. Otorynolaryngologia – przegląd kliniczny, 2017; 16(3): 119‒24.
41.
Kobosko J. Wsparcie emocjonalne dla rodziców dzieci głuchych i słabo słyszących w ramach terapii surdologopedycznej. Now Audiofonol, 2016; 5(1): 64‒73.
42.
Pastuszak D, Kruszyńska M, Lorens A, Skarżyński PH, Skarżyński H. Trening słuchowy u dorosłych pacjentów z jednostronnym głębokim niedosłuchem, użytkowników implantów ślimakowych. Now Audiofonol, 2018; 7(4): 41–46.
43.
Skarżyński H, Lorens A, Kruszyńska M, Obrycka A, Pastuszak D, Skarżyński PH. The hearing benefit of cochlear implantation for individuals with unilateral hearing loss, but no tinnitus. Acta Otolaryngol, 2017; 137(7): 723‒29.
44.
Kruszyńska M, Lorens A, Obrycka A, Pastuszak D, Skarżyński H. Efekty binauralne u pacjentów z jednostronną głuchotą i pacjentów z asymetrycznym niedosłuchem, użytkowników systemu implantu ślimakowego. Now Audiofonol, 2016; 5(4): 43‒48.
45.
Lorens A, Kruszyńska M, Obrycka A, Skarżyński PH, Wilsondand B, Skarżyński H. Binaural advantages in using a cochlear implant for adults with profound unilateral hearing loss. Acta Otolaryngol, 2019; 139(2): 153‒61.
46.
Friedmann DR, Ahmed OH, McMenomey SO, Shapiro WH, Waltzman SB, Roland JT Jr. Single-sided deafness cochlear implantation: candidacy, evaluation, and outcomes in children and adults. Otol Neurotol, 2016; 37(2): e154‒60.
47.
Firszt JB, Reeder RM, Holden LK. Unilateral Hearing Loss: Understanding Speech Recognition and Localization Variability ‒ Implications for Cochlear Implant Candidac. Ear Hear, 2017; 38(2): 159‒73.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
