Wprowadzenie:
Trenerzy fitness to grupa zawodowa, u której dochodzi do nadwerężenia całego aparatu głosotwórczego. Powodem tego są warunki, w jakich muszą pracować: sala gimnastyczna z dużym nagłośnieniem i pogłosem oraz towarzyszący temu wysiłek fizyczny. Instruktorzy fitness powinni mieć świadomość, jak ważny jest ich głos, ponieważ jest on ich narzędziem pracy. Podczas podawania komunikatów na zajęciach sportowych trenerzy muszą dbać o to, aby brzmiał on czysto, wyraźnie i był emitowany z odpowiednią głośnością. Aby miał właśnie taki charakter, trenerzy muszą znać zasady prawidłowego tworzenia głosu (nie tylko w teorii) i powinni mieć odpowiednie umiejętności z tego zakresu. Celem badań była ocena sprawności głosowych trenerów fitness oraz ocena wpływu warunków pracy na te sprawności.

Materiał i metody:
Grupę badaną stanowiło 10 trenerek fitness. Badania przeprowadzono przy pomocy wywiadu, rejestracji audiowideo badania logopedycznego, analizy audytywno-wizualnej nagrania badania logopedycznego, a także z wykorzystaniem prób diagnostycznych.

Wyniki:
Badania wykazały, że proces oddychania był zaburzony u połowy badanych. Zauważono również nieprawidłowości w postawie ciała, napięciu mięśniowym oraz motoryce artykulacyjnej. Osoby badane zgłosiły szereg negatywnych objawów, takich jak: pieczenie i suchość w gardle, obniżony zakres słyszenia (TTS), często występujący katar. U dwóch kobiet wykryto zmiany w charakterze głosu. Warunki środowiska pracy trenerek okazały się niekorzystne – wilgotność oraz temperatura powietrza tylko u 10% badanych mieściły się w normie, a w przypadku 30% trenerek natężenie dźwięku na zajęciach wynosiło 80 dB. U 3 trenerek wystąpiła średnia niesprawność głosowa stwierdzona na podstawie samooceny stanu fizycznego głosu przeprowadzonej z użyciem jednego z arkuszy kwestionariusza VHI.

Wnioski:
Wyniki badań opisanych w niniejszej pracy skłaniają do wniosku, że trenerzy fitness należą do grupy ryzyka zawodowego. Przeprowadzone wywiady oraz badania logopedyczne dowiodły, że w przypadku badanej grupy konieczne byłoby odpowiednie przygotowanie do pracy głosem. Trenerom fitness potrzebna jest wiedza z zakresu emisji głosu i jego higieny. Znajomość i stosowanie określonych zasad może w znaczący sposób zminimalizować ryzyko wystąpienia niedyspozycji głosowej i zaburzeń głosu. Należy zwrócić uwagę na prawidłowość przebiegu najważniejszych procesów biorących udział w czynności mówienia, jakimi są oddychanie, fonacja i rezonans. W pracy trenerów ważne są także odpowiednie warunki panujące w salach fitness, czyli spełniające określone normy. Niewłaściwe warunki środowiska wpływają niekorzystnie na zdrowie, a w szczególności na jakość emisji głosu, i jednocześnie powodują występowanie niepożądanych objawów głosowych.